वर्तमान समयमा तीव्र आधुनिकताको नाममा हाम्रो समाजका अमूल्य सम्पदा, धर्म, संस्कार, रीतिरिवाज, मूल्य मान्यता र परम्परागत सभ्यता बिस्तारै विस्मृत हुँदै गएको देखिन्छ । यसै सन्दर्भमा महिलाहरूको महान् पर्व हरितालिका तीज बारे चर्चा गर्नु आवश्यक छ।

तीज केवल धार्मिक व्रत मात्र नभई नारीहरूको आस्था, श्रद्धा, भक्ति र आत्मबलको प्रतीक हो । तीजको अघिल्लो दिनलाई दर खाने दिन भनिन्छ, जहाँ दिदीबहिनीबीच भेटघाट, आत्मीयता र स्नेह आदानप्रदान हुन्छ । पौष्टिक र गह्रौँ भोजन ग्रहण गरेर व्रत बस्ने तयारी गर्ने परम्परा नै यसको मौलिक स्वरूप हो।

तर पछिल्लो समय यो संस्कार आफ्नो मौलिक स्वरूपबाट भड्किँदै गएको छ । दर खाने नाममा महिनौँअगाडि नै पार्टी गर्ने, शुद्ध सात्त्विक भोजनको सट्टा मांसाहार र अशुद्ध पदार्थ सेवन गर्ने, यहाँसम्म कि दारुजस्ता अनुचित अभ्यासलाई पनि “संस्कार”को नाममा जोड्ने विकृति मौलाउँदै गएको छ।

धर्म र संस्कारको आडमा संस्कृतिविरोधी यस्ता प्रचलन स्थापित हुनु दुःखद मात्र होइन, समाज र संस्कृतिप्रति अपमान पनि हो। दरलाई भक्ति, शुद्धता र संस्कारको प्रतीकको रूपमा मनाउनुपर्नेमा, मनोरञ्जन र उच्छृङ्खलतामा बदल्नु संस्कृतिको अवमूल्यन हो।

हामीले बिर्सनु हुँदैन—रीतिरिवाज र संस्कारहरू केवल बुढापाकाको कथा होइनन्; ती हाम्रो अस्मिता, परिचय र गौरव हुन्। यदि यी परम्परा मासिए भने हामी अनुकरण मात्र गर्ने, जरा विहीन समाज बन्न पुग्छौं। त्यसैले विकृति हटाउने, मौलिकता जोगाउने र संस्कृतिलाई भावी पुस्तामा सुम्पने जिम्मेवारी हामी सबैको हो।

अन्ततः, हरितालिका तीजलाई नारीहरूको श्रद्धा र संस्कारको प्रतीक मात्र नभई हाम्रो सांस्कृतिक गौरवको रूपमा संरक्षण गरौँ। दरलाई दरमै सीमित राखौँ, दारुमा होइन। अशुद्ध आचरणको बहिष्कार गर्दै, दिदीबहिनीबीचको स्नेह र धार्मिक भावनालाई नै मुख्य ध्येय बनाऔँ।

समाजमा जागरण ल्याउँदै, विकृतिलाई सच्याउँदै, तीजलाई यसको मौलिक स्वरूपमै जोगाउन हामी सबै एकजुट हुनैपर्छ। आजको हाम्रो सानो प्रयास भोलिको ठुलो इतिहास बन्न सक्छ।